Η ανησυχία που βιώνουν οι γονείς αντιπροσωπεύει ένα πρόβλημα που αφορά ευρέως την καθημερινότητά τους, καθώς προσπαθούν να εκπληρώσουν τις πολλαπλές υποχρεώσεις τους στους τομείς της εργασίας, της οικογένειας, της σχέσης με τον σύντροφο, και των φιλικών σχέσεων. Το παρόν κείμενο επιδιώκει να επισημάνει πώς η υψηλή επίπτωση του άγχους αυτού δεν επηρεάζει μόνο τους γονείς, αλλά επίσης έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ευεξία των παιδιών τους.
Το άγχος αποτελεί κοινό παράγοντα για όλους, ανεξαρτήτως εάν είναι γονείς ή όχι. Ωστόσο, οι γονείς, σε πολλές περιπτώσεις, νιώθουν ότι δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του γονεϊκού ρόλου τους. Το άγχος, όταν δεν διαχειρίζεται επαρκώς, επηρεάζει αρνητικά την ευαισθησία των γονέων, με αποτέλεσμα να εκδηλώνονται εκνευρισμοί και αφαιρετικότητα κατά την επικοινωνία με τα παιδιά. Ο αυξημένος βαθμός άγχους μπορεί να οδηγήσει σε απότομες αντιδράσεις ή αδικαιολόγητη έκρηξη εναντίον τους, ενώ ταυτόχρονα εμποδίζει την ικανότητα των γονέων να παρακολουθούν προσεκτικά τις ανάγκες των παιδιών τους. Επιπλέον, ενδέχεται να παραγνωρίζουν τις σημαντικές στιγμές που απαιτούν προσοχή, καθώς είναι ενασχολημένοι με τις δικές τους ανησυχίες. Αυτή η έλλειψη ελέγχου του άγχους έχει επιβεβαιωθεί και σε ερευνητικές εργασίες (Melissa Sturge-Apple κ.ά., 2011).
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι η μακροχρόνια έκθεση των γονέων σε στρες μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την ανάπτυξη των παιδιών, καθιστώντας τα πιο ευάλωτα στο άγχος και τις συνέπειές του. Αυτές οι συνέπειες μπορεί να εκδηλωθούν σε διάφορους τομείς, όπως η ελλιπής κοινωνική δεξιότητα και η χαμηλή αυτοεκτίμηση, επηρεάζοντας τη ζωή τους όχι μόνο κατά την παιδική ηλικία, αλλά και στην ενήλικη ζωή τους (Nephew & Bridges, 2011 /Meyer & Hamil, 2014).
Παράλληλα, άλλες ερευνητικές εργασίες υποδεικνύουν ότι το γονικό άγχος αποτελεί συχνά μέρος ενός φαύλου κύκλου, καθώς το άγχος των γονιών ενδέχεται να επιδεινώσει τα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών, ενώ ταυτόχρονα τα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών μπορεί να προκαλέσουν άγχος στους γονείς, συμβάλλοντας σε έναν κύκλο αυξημένης έντασης και αμοιβαίας επιδραστικότητας (Baker κ.ά., 2003 / Neece κ.ά., 2012).
Πώς μπορεί να επιτευχθεί η Αποτελεσματική Διαχείριση του Αγχούς στον Ρόλο των Γονέων;
Αναγνωρίστε τα Όριά σας
Στο πλαίσιο της γονεϊκής ευθύνης, συχνά ανατίθεται ο ρόλος του ‘Σούπερμαν’. Είναι ουσιαστικό, ωστόσο, να μην υιοθετείτε υπερβολικές προσδοκίες για τον εαυτό σας. Η συνεχής προσπάθεια να είστε άψογοι σε κάθε πτυχή μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικό άγχος. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να αναγνωρίσετε τα όριά σας και να προσαρμόσετε τις προσδοκίες σας ώστε να είναι ρεαλιστικές και εφικτές.
Εκπονήστε Έναν Στρατηγικό Σχεδιασμό
Αντί να αισθάνεστε ένοχοι για τα καθήκοντα που δεν προλαβαίνετε ή δεν έχετε την ενέργεια να εκτελέσετε, συνιστάται η κατάρτιση ενός σχεδιασμού των υποχρεώσεών σας. Αυτός ο προληπτικός σχεδιασμός μπορεί να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε αποτελεσματικά τον χρόνο σας και να μειώσετε το άγχος που προκύπτει από το αίσθημα αδυναμίας.
Καθορίστε Προτεραιότητες
Κατά την εκπόνηση του σχεδιασμού, είναι ουσιώδες να δίνετε προτεραιότητα στις υποχρεώσεις σας σύμφωνα με τη σημασία τους και τις συγκεκριμένες συνθήκες.
Εφαρμόστε Τεχνικές Διαχείρισης Αγχούς
Η χρήση τεχνικών όπως η αναπνοή και ο διαλογισμός, καθώς και η εφαρμογή απλών δραστηριοτήτων όπως η βόλτα ή η ακρόαση αγαπημένων μουσικών κομματιών, μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του άγχους. Είναι σημαντικό να λαμβάνετε υπόψη ότι δραστηριότητες σε φυσικό περιβάλλον μπορούν να ενισχύσουν την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του άγχους.
Αναζητήστε Υποστήριξη
Η επικοινωνία με τον σύντροφό σας, τα παιδιά σας, τους συγγενείς και τους φίλους μπορεί να αποτελέσει πηγή υποστήριξης. Προτρέψτε τα μέλη της οικογένειάς σας να μοιραστούν τις καθημερινές ευθύνες, με στόχο την ανακούφιση του φόρτου εργασίας και τη δημιουργία ενός ισορροπημένου περιβάλλοντος.
Παρακαλώ προσέξτε τα εξής σημεία για τη διαχείριση του άγχους στο οικογενειακό περιβάλλον:
Διατυπώστε Σαφείς Οδηγίες προς τα Παιδιά:
Για τη μείωση του εκνευρισμού και των πηγών άγχους στο σπίτι, προτρέπετε να διατυπώνετε τα αιτήματά σας προς τα παιδιά με σαφήνεια. Η χρήση κατάλληλης γλώσσας και η παρουσίαση καθηκόντων που αντανακλούν την ηλικία τους ενισχύει την κατανόηση και την επίτευξη των εργασιών.
Εντοπίστε τις Πηγές Άγχους:
Δημιουργήστε μια λίστα με τα κύρια στοιχεία που προκαλούν άγχος και αναζητήστε αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισής τους. Αποφεύγετε τον υπερβολικό παρακολούθηση των ειδήσεων και εισαγάγετε συνειδητά διαλείμματα από την καθημερινή σας ρουτίνα.
Ενστερνιστείτε Ευχάριστα Διαλείμματα:
Επιδείξτε θετική στάση απέναντι σε ευκαιρίες που προκαλούν χαρά, όπως το χιούμορ των παιδιών ή ευχάριστες αναμνήσεις. Η θετική ενέργεια συμβάλλει στην αντιμετώπιση του άγχους.
Φροντίστε τον Τρόπο Ζωής σας:
Η ισορροπημένη διατροφή, η άσκηση, και η αποφυγή υπερβολικής καφεΐνης και αλκοόλ βοηθούν στη μείωση του άγχους. Ενθαρρύνετε την υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών.
Δείτε τη Θετική Πλευρά:
Κοιτάξτε τα πράγματα με χιούμορ και αισιοδοξία. Αξιοποιήστε καθημερινές στιγμές χαράς για να αντιμετωπίζετε το άγχος.
Εφαρμόστε Πρακτικές Διαχείρισης Χρόνου:
Σχεδιάστε το χρόνο σας με συνειδητότητα, προτεραιοποιώντας καθήκοντα και εφαρμόζοντας πρακτικές διαχείρισης χρόνου.
Ζητήστε Επαγγελματική Υποστήριξη:
Εάν το άγχος παραμένει προβληματικό, απευθυνθείτε σε ειδικό ψυχικής υγείας για εξειδικευμένη υποστήριξη.
Στέλλα Γ. Ζαχαράτου
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια MSc
Κάτοχος Άδειας Ασκήσεως Επαγγέλματος Ψυχολόγου
Πτυχιούχος Κρατικού Βρετανικού Πανεπιστημίου Canterbury University UK
Μεταπτυχιακή εκπαίδευση και κλινική & ψυχοθεραπευτική εξειδίκευση στην
Παιδοψυχολογία & στη Γνωσιακή – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (CBT)
https://stellazaharatou.com/
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
