Είμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού και πολλοί/ές «φλερτάρουμε» επικίνδυνα με την ιδέα των διακοπών, αν δεν έχουμε υποκύψει ήδη δηλαδή στον πειρασμό. Ο Αύγουστος είναι ο κατ’ εξοχήν άλλωστε μήνας που επιλέγουμε να αποδράσουμε από όλους και όλα- την πόλη, τη δουλειά, τις υποχρεώσεις αλλά και τις σκέψεις που μας απασχόλησαν όλο τον χειμώνα. Τα καταφέρνουμε άραγε με επιτυχία;
Διακοπές… Μια λέξη που ηχεί τόσο ηδονικά στο άκουσμα και συνδέεται άμεσα με τη χαλάρωση, την ανανέωση και την απελευθέρωση. Ξυπνά βεβαίως ωραίες αναμνήσεις από την παιδική μας ηλικία και μας γεμίζει προσμονές. Πιο συγκεκριμένα, οι διακοπές συμβολίζουν την ανάγκη μας να αποστασιοποιηθούμε από τις μονότονες, πιεστικές και στρεσογόνες συνθήκες της καθημερινότητας και να αφεθούμε στην ανεμελιά του καλοκαιριού.
Αν και σήμερα οι διακοπές συνιστούν για τους περισσότερους ανθρώπους ένα είδος πολυτέλειας, είτε λόγω έλλειψης χρόνου, οικονομικής φύσης, είτε απλά λόγω νοοτροπίας, στην πραγματικότητα όμως δεν είναι.
Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι οι διακοπές είναι απαραίτητες τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική μας υγεία και ισορροπία. Παρακάτω θα παρουσιάσουμε συνοπτικά λίγα θετικά οφέλη του να «κατεβάζουμε» τους διακόπτες και να «παγώνουμε» για λίγο την καθημερινή μας ρουτίνα.
Μείωση άγχους και βελτίωση διάθεσης
Οι διακοπές ρίχνουν τα επίπεδα του άγχους στο αίμα, μέσω της μείωσης παραγωγής των ορμονών του στρες (δηλαδή της κορτιζόλης και της αδρεναλίνης) όχι μόνο όσο διαρκούν, αλλά και τις επόμενες εβδομάδες!
Ειδικότερα μάλιστα, όταν γίνεται λόγος για καλοκαιρινές διακοπές σε κάποιον παραλιακό προορισμό της Ελλάδας μας, έχουμε ένα ακόμη πλεονέκτημα, τον ήλιο (παράπονο δεν έχουμε κανένα εδώ). Ο ήλιος παίζει καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση της διάθεσής μας. Η ακτινοβολία του ήλιου αυξάνει τα επίπεδα της βιταμίνης D στον οργανισμό μας, μιας και βοηθά και στην παραγωγή ενδορφινών και σεροτονίνης, οι οποίες μας κάνουν να νιώθουμε ωραία, να έχουμε αισιοδοξία και διάθεση για ζωή.
Βελτίωση πνευματικών ικανοτήτων και αποτελεσματικότητας
Ένα επιπλέον όφελος των διακοπών είναι ότι συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία των αντανακλαστικών και του εγκεφάλου μας γενικότερα. Το μυαλό μας, όπως και το σώμα μας, αδυνατεί να διαχειριστεί δύσκολες καταστάσεις, όταν είναι κουρασμένο. Οι διακοπές, επομένως, αποφορτίζουν τον νου από την πληθώρα των προβλημάτων που τον απασχολούν και έτσι μακροπρόθεσμα το μυαλό μας γίνεται πιο λειτουργικό.
Αφότου περάσει η περίοδος των διακοπών και έχουμε ξεκουραστεί, είμαστε σε θέση να βρούμε πιο εύκολα λύσεις σε ζητήματα που προηγουμένως μας φαίνονταν περίπλοκα και να τα διαχειριστούμε με περισσότερη ψυχραιμία. Βασική φυσικά προϋπόθεση για να συμβεί κάτι τέτοιο είναι η πλήρης αποκοπή μας (σωματική και πνευματική) από οποιαδήποτε δραστηριότητα της καθημερινότητάς μας.
Ανάκτηση χαμένης παιδικότητας
Κατά κάποιον τρόπο, οι διακοπές μπορούν να μας μεταφέρουν στις αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων… και όχι μόνο. Όλα αυτά έχουν να κάνουν με τη λειτουργία του εγκεφάλου μας και πάλι. Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά δεν έχουν την ικανότητα των ενηλίκων να εστιάζουν την προσοχή τους σε ένα πράγμα αποκλειστικά. Η προσοχή τους συνήθως στρέφεται στα ερεθίσματα εκείνα που τους κάνουν το «κλικ».
Με παρόμοιο τρόπο, ένας ενήλικας μπορεί να δει τον κόσμο μέσα από μια «παιδική ματιά» στη διάρκεια των διακοπών του. Όταν, για παράδειγμα, εμείς οι ενήλικες επισκεπτόμαστε ένα μέρος που δεν έχουμε ξαναδεί, πρακτικά γινόμαστε παιδιά, αφού η επαφή μας με νέες εμπειρίες και καταστάσεις μάς εντυπωσιάζει εκ νέου και πιθανώς μας ξυπνάει ευχάριστες οικείες μνήμες της παιδικής μας ηλικίας.
Αυτή η πληθώρα από νέα ερεθίσματα μπορεί να πυροδοτήσει θετικά ακόμη και τη δημιουργικότητά μας! Ακούγεται άκρως ενδιαφέρον, δεν είναι;
Πώς πετυχαίνουμε όμως μια αποτελεσματική ξεκούραση;
Σύμφωνα με το μοντέλο DRAMMA, η αποτελεσματική ξεκούραση εδράζεται σε έξι πυλώνες. Στις διακοπές όλοι οι άνθρωποι χρειαζόμαστε την αποστασιοποίηση (detachment) και τη χαλάρωση (recovery). Σημαντικό επίσης είναι να νιώσουμε και το αίσθημα της αυτονομίας (autonomy) αλλά και μερικές νέες προκλήσεις (mastery), δοκιμάζοντας για παράδειγμα κάτι που δεν είχαμε ξανακάνει στο παρελθόν (π.χ. νέο χόμπι).
Έπειτα, είναι καλό να αισθανόμαστε ότι κάνουμε κάτι χρήσιμο (meaning) στις διακοπές μας, ακόμη και αν φαντάζει «μικρό» στα μάτια μας. Τέλος, εξίσου σημαντικό κρίνεται να περνάμε χρόνο με πρόσωπα που αγαπάμε, καθώς έτσι ενισχύονται οι ουσιαστικοί συναισθηματικοί δεσμοί μας μαζί τους (affiliation).
Αξίζει να κλείσουμε επομένως στο σημείο αυτό με τη φράση του Σκωτσέζου συγγραφέα Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον: “Δεν ταξιδεύω για να πάω κάπου, αλλά για να πάω. Ταξιδεύω για χάρη του ταξιδιού. Το ζήτημα είναι να μετακινείσαι”.
Ας μετακινηθούμε λοιπόν, διακοπές είναι!
Στέλλα Γ. Ζαχαράτου
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια MSc
Κάτοχος Άδειας Ασκήσεως Επαγγέλματος Ψυχολόγου
Πτυχιούχος Κρατικού Βρετανικού Πανεπιστημίου Canterbury University UK
Μεταπτυχιακή εκπαίδευση και κλινική & ψυχοθεραπευτική εξειδίκευση στην
Παιδοψυχολογία & στη Γνωσιακή – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (CBT)
https://stellazaharatou.com/
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
