Κάποιες φορές στη ζωή μας έχουμε αγχωθεί όλοι λίγο ή πολύ. Άλλοι καθημερινά και άλλοι σπάνια, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων υποφέρει από κρίσεις πανικού. Τα συμπτώματα διακρίνονται σε ψυχολογικά, διαταραχές στη διάθεση και την ψυχολογία, και σε σωματικά. Όμως πώς θα αντιληφθούμε αν υποφέρουμε από άγχος, stress ή αν αυτό που βιώνουμε είναι μια κρίση πανικού;
Stress και Άγχος: ποια είναι η διαφορά;
Αν και πολλές φορές νομίζουμε ότι πρόκειται για δυο έννοιες ταυτόσημες στην πραγματικότητα υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ τους. Το άγχος χαρακτηρίζεται από φόβο και ανησυχία, ενώ το stress από εκνευρισμό και νευρικότητα.
Όταν κάνουμε λόγο για stress, αναφερόμαστε σε μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού, όταν έρχεται αντιμέτωπη με κάποια απαιτητική πρόκληση που προέρχεται από κάποιον εξωτερικό παράγοντα. Για παράδειγμα προβλήματα που μπορεί να προκύπτουν σε εργασιακό χώρο, νέες καταστάσεις, είτε χαρούμενες, είτε λυπητερές, που μας καλούν να βρισκόμαστε σε εγρήγορση.
Ουσιαστικά είναι η αντίδρασή μας καθώς ό οργανισμός μας το εκλαμβάνει ως κάποια «απειλή» και συνήθως έχει μικρή διάρκεια. Το stress μπορεί να έχει άλλοτε θετικά και άλλοτε αρνητικά αποτελέσματα. Παραδείγματος χάριν, μπορεί να μας κινητοποιήσει να δράσουμε ώστε να πετύχουμε γρήγορα κάποιους στόχους, αλλά μπορεί επίσης να οδηγήσει και σε πονοκεφάλους, αϋπνία ακόμη και κατάθλιψη. Καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση του στρες διαδραματίζει η στάση που θα επιλέξουμε να έχουμε σε αυτές τις καταστάσεις καθώς επίσης και το κατά πόσο θα διατηρήσουμε τον έλεγχο.
Όταν έχουμε να διαχειριστούμε το stress, ξέρουμε ακριβώς τι πρέπει να κάνουμε. Μπορεί να είναι ένας λογαριασμός που πρέπει να πληρωθεί, μια διορία στη δουλειά, ή ακόμη και το γεγονός ότι θα πρέπει σε συγκεκριμένη ώρα να πάρουμε τα παιδιά από το σχολείο. Αυτές οι καταστάσεις μπορούν να μπουν σε ιεραρχία και να τις διαχειριστούμε μια μια κάθε φορά. Ξεδιαλύνετε το τοπίο, δείτε τι μπορείτε να φέρετε εις πέρας και τι όχι. Αναλάβετε όσα μπορείτε να προλάβετε και επιβραβεύστε τον εαυτό σας όταν τα καταφέρετε. Προσπαθήστε να απαλλάξτε τον εαυτό σας από την ιδέα ότι πρέπει να προλάβετε τα πάντα προκειμένου να μπορέσετε να διαχειριστείτε το stress.
Ποια είναι τα συμπτώματα του Άγχους;
Το άγχος συχνά χαρακτηρίζεται από ανασφάλεια, σύγχυση και φόβο και αποτελεί ένα εσωτερικό συναίσθημα. Το άγχος μετατρέπει το φόβο σε συναισθήματα. Όσοι υποφέρουν από άγχος, τείνουν να αποφεύγουν δραστηριότητες που τους κάνουν να φοβούνται, και μπορεί να χειροτερέψουν την κατάσταση οδηγώντας τους σε δυσφορία. Πολλοί ανθρώπου διακατέχονται από φόβο για το άγνωστο, βλέπουν τα πράγματα μπερδεμένα και δυσκολεύονται να τα ξεδιαλύνουν. Συχνά αναρωτιούνται «γιατί έχω άγχος;» καθώς δεν μπορούν να εντοπίσουν την αιτία του άγχους τους. Η ποιότητα ζωής του ατόμου επηρεάζεται κατά πολύ αν το άγχος ενταχθεί στην καθημερινότητα. Κάποια συνήθη συμπτώματα άγχους είναι η αύξηση των παλμών και το σφίξιμο στο στομάχι. Για τους παραπάνω λόγους θα πρέπει να βρεθούν τρόποι διαχείρισης ώστε το άτομο να αντιμετωπίσει αυτή την δυσάρεστη κατάσταση που βιώνει.
Ποια είναι τα συμπτώματα της κρίσης Πανικού;
Τα συμπτώματα είναι εντονότερα όταν το άγχος οδηγεί σε κρίση πανικού. Αρχικά η κρίση πανικού θα μπορούσε να οριστεί ως ένα ξέσπασμα έντονου άγχους και φόβου που γιγαντώνεται μέσα σε λίγα λεπτά. Δεν παρουσιάζει προειδοποιητικά συμπτώματα και μπορεί να συμβεί οπουδήποτε οποιαδήποτε στιγμή, όπως στο αμάξι, στη δουλειά, στο δρόμο, ενώ αναφέρονται και περιπτώσεις όπου βιώνει κανείς μια κρίση πανικού ακόμη και κατά τη διάρκεια του ύπνου του. Το άτομο συχνά νιώθει ότι χάνει τις αισθήσεις του και ότι παθαίνει καρδιακή προσβολή.
Κρίση πανικού: τα συμπτώματα
Όσοι βιώνουν μια κρίση πανικού έχουν συνήθως έντονα σωματικά συμπτώματα όπως:
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Πόνος στο στήθος/πλάκωμα
- Ταχυκαρδία
- Ιδρώτας ή ρίγος
- Ναυτία
- Τάση λιποθυμίας, ζαλάδα, αδυναμία
- Αίσθημα απώλειας ελέγχου, μούδιασμα
- Φόβος θανάτου
Πόσο διαρκεί μια Κρίση πανικού;
Στην κρίση πανικού τα συμπτώματα διαφέρουν συγκριτικά με το άγχος, και ως προς την ένταση και ως προς τη διάρκεια. Οι κρίσεις πανικού συνήθως έχουν κορύφωση στα 10 λεπτά και έπειτα αρχίζουν να υποχωρούν. Τα συμπτώματα είναι τόσο έντονα, που πολλοί άνθρωποι καταλήγουν στα επείγοντα, νομίζοντας ότι απειλείται η ζωή τους.
Παρόλο που δεν πρόκειται για μια απειλητική για τη ζωή του ατόμου κατάσταση. Ωστόσο, συχνά φαίνεται να επηρεάζεται η ποιότητα ζωής του, καθώς πολλοί τείνουν να αποκτούν φοβίες, αγχώδεις διαταραχές και τάσεις για κατάθλιψη. Ένα επιπρόσθετο χαρακτηριστικό είναι η κοινωνική απομόνωση, καθώς οι περισσότεροι ζουν με τον φόβο ότι κάτι τέτοιο μπορεί να τους ξανασυμβεί άμεσα, μη γνωρίζοντας πού και πότε.
Προσπαθήστε λοιπόν να αναγνωρίσετε αν αυτό που σας ταλαιπωρεί είναι stress ή άγχος ή αν είχατε κάποια στιγμή ένα επεισόδιο κρίσης πανικού. Η κρίση πανικού είναι αντιμετωπίσιμη με την κατάληξη θεραπεία. Ζητήστε βοήθεια από έναν ειδικό σε περίπτωση που οι επανειλημμένες κρίσεις πανικού ενδέχεται να αλλοιώνουν τον τρόπο ζωής σας, δυσχεραίνουν την καθημερινότητα σας και σας προκαλούν δυσφορία.
Στέλλα Γ. Ζαχαράτου
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια MSc
Πτυχιούχος Κρατικού Βρετανικού Πανεπιστημίου Canterbury University UK
Μεταπτυχιακή εκπαίδευση και κλινική & ψυχοθεραπευτική εξειδίκευση στην
Παιδοψυχολογία & στη Γνωσιακή – Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (CBT)
https://www.zaharatoustella.gr/
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
